بازگشت
آيا پاکستان واقعآ ميخواهد مدارس بنيادگرايي را ببندد؟
عيني عيني


پاكستانى هايى كه هر روز شاهد تردد ماشين هاى ضدگلوله با شيشه هاى دودى در ايالت سرحد هستند انتظار ندارند كه مشكل گروه هاى غيرقانونى مسلح و هواداران طالبان در پاكستان به اين زودى ها پايان پذيرد. اين پاكستانى ها مى پرسند وقتى حكومت مركزى در اسلام آباد خود از گروه هاى شبه نظامى كشميرى حمايت مى كند و در ايالت سرحد و نيز كشمير پاكستان اردوگاه هاى آموزشى براى اين شبه نظاميان داير شده چگونه انتظار دارد كه دامنه فعاليت هاى مسلحانه تندرويان مسلمان كشميرى تنها در اين منطقه محدود بماند و بر رشد تروريسم در منطقه تاثير نگذارد.البته جنرال تاكنون به سختى در مقابل اين اتهامات ايستادگى كرده و هرگونه كمك و يا تشويق شبه نظاميان كشميرى را به شدت انكار كرده است. اين درحالى است كه ماموران FBI كه براى تعقيب عناصر طالبان و اسامه بن لادن به پاكستان سفر كرده بودند در گزارش هاى محرمانه اى كه برخى نكات آن به طور غيررسمى منتشر شده است از همكارى سرويس امنيتى ارتش پاكستان ISI با مبارزان كشميرى و تاثير آن بر رواج تروريسم در منطقه خبر داده بودند. نكته خوشايند براى جنرال مشرف و همكارانش آنجا است كه متحدان پاكستان در واشنگتن حساسيت جنرال در مورد مسئله كشمير و ضرورت برترى اسلام آباد در اين منطقه در مقابل هواداران و نيروهاى نظامى هندى را به خوبى درك مى كنند و از اين رو تا به حال درخصوص حمايت جنرال و ارتش پاكستان از جنگجويان كشميرى سكوت كرده اند. متحدان پاكستان نه تنها در كاخ سفيد بلكه در پنتاگون نيز تصميم به رعايت حساسيت هاى جنرال گرفته اند و از اين رو قدم هاى كوچك جنرال را با پاداش هاى بزرگ پاسخ مى دهند. مثلاً هنگامى كه در پاييز و زمستان گذشته جنرال مشرف در عمليات نسبتاً گسترده اى عده زيادى از هواداران طالبان و القاعده در كشورش را بازداشت كرد و حتى برخى از ايشان را به ايالات متحده تحويل داد، متحدانش در واشنگتن كمك هاى مالى قابل توجهى را روانه اسلام آباد كرده اند و افزون بر آن به جيمز وولفنسون كه آن زمان رياست بانك جهانى را در دست داشت ماموريت دادند تا در سفرى به اسلام آباد كمك هاى سخاوتمندانه اى را به اسلام آباد اعطا كند.به اين ترتيب اين اتهام كه تروريسم در پاكستان و تقويت طالبان و القاعده در شمال غرب و بلوچستان پاكستان تا حد زيادى ناشى از همراهى جنرال ها در اسلام آباد و سكوت ايالات متحده است درست به نظر مى رسد.اما هميشه نمى توان کثافات را زير فرش پنهان ساخت.
حمايت هاى گسترده اسلام آباد از مسلمانان افراطى كشميرى و پايگاه هاى آنان در ايالات مختلف پاكستان به طور كلى افراط گرايى اسلامى در اين كشور را تقويت كرده و به مدارس دينى كه پايگاه هاى اصلى اين مسلمانان تندرو محسوب مى شوند امكان داده تا هر روز تعداد بيشترى از طلاب علوم دينى و لاجرم تندرويان اسلامى را جذب كنند چنان كه امروزه در پاكستان بيش از يك ميليون طلبه در مدارس دينى آن كشور به تحصيل مشغول هستند كه بخش قابل ملاحظه اى از آنها از ديگر نقاط جهان و كشورهاى مسلمان و غيرمسلمان به پاكستان عزيمت كرده اند.تا پيش از بمب گذارى هاى لندن كمتر كسى در پاكستان از وجود اين مدارس مذهبى احساس خطر كرده بود و حتا همكاران جنرال در مقابل توصيه هايى كه براى تعطيلى اين مدارس دريافت مى كردند، پاسخ مى دادند كه وقتى از محل اين مدارس مى توان مبارزان كشميرى را تقويت كرد چرا بايد اين منبع مجانى را از بين برد؟ به ويژه آنكه بخش اعظم هزينه هاى اين مدارس از محل پرداخت هاى ائمه جماعت در كويت، عربستان و... تامين مى شود و خود به محل درآمدى براى دولت مشرف نيز تبديل شده است. اما وقتى ماموران امنيتى انگليسى اعلام كردند كه برخى بمب گذار ها در لندن، در مدارس پاكستانى درس خوانده و چندين بار به ايالات شمال غربى و بلوچستان پاكستان عزيمت كردند جنرال ها در پاكستان با اتهام بزرگى مواجه شدند و خيلى دستپاچه به انكار آن برخاستند.البته رهبران پاكستان براى آنكه نشان دهند واقعاً به دنبال حذف تروريست ها هستند و امكاناتى كه مسلمانان افراط گرا را به شبه نظاميان مسلح تبديل مى كند، برنمى تابند بلافاصله بعد از حوادث لندن اخراج طلاب غير پاكستانى را در دستور كار خويش قرار دادند و به روساى مدارس مذهبى هشدار دادند كه از حمايت هاى خود از گروه هاى غير قانونى دست بردارند. رهبران نظامى پاكستان همچنين تصميم گرفتند تا مشخصات مدارس قانونى را ثبت و از فعاليت مدارس ثبت نشده و يا غير قانونى جلوگيرى نمايند.روشن است كه اين تصميم خشم رهبران مذهبى و متوليان مدارس مذهبى سنى را برمى انگيزد؛ چنان كه اين رهبران تا به حال چندين بار دولت را به مقابله به مثل تهديد كرده و از مشرف و نظاميان پاكستانى خواسته اند تا از اخراج طلاب غير پاكستانى دست بردارند. در مقابل دولت اسلام آباد، اين بار برخلاف دفعات گذشته بر اجراى تصميم اخير خود پافشارى مى كند و مصرانه خواستار محدود ساختن فعاليت مدارس علوم دينى در شمال و شمال غرب و نيز ايالت بلوچستان پاكستان است و افزون بر اين كمر به اخراج طلاب خارجى بسته و به دولت هاى اسلامى اطلاع داده است كه اتباع شان را از خاك كشور اخراج خواهد كرد.اصرار اسلام آباد و در مقابل آن لجاجت رهبران مذهبى، احتمال رويارويى دولت مركزى با افراط گرايان ساكن شمال غرب و بلوچستان را تشديد كرده و اگرچه وزير امور دينى پاكستان چندين بار تلاش كرد تا ميان مذهبيون و دولت ميانجيگرى كند و در همين راستا چند بار تاكيد نموده كه ميان اسلام گرايان و دولت اختلافى وجود ندارد اما رويارويى اخير ميان دولت و طلاب علوم دينى در پاكستان انكار پذير نيست.با اين همه مشرف نشان داده كه به راحتى از چنين بحران هايى عبور مى كند. او با دستگيرى و اخراج چند چهره غير پاكستانى و شاخص از مدارس علوم دينى كشورش از نگرانى متحدانش در اروپا و آمريكا مى كاهد و سپس با استفاده از سياست اتلاف وقت و بى توجهى هاى حساب شده نسبت به فعاليت هاى مدارس علوم دينى خشم افراطيون مذهبى را نيز مهار مى كند.
August 28th, 2005


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی